Polecane książki
Dobre i złe sekrety, Elżbieta Zubrzycka, wyd. GWP
Dręczyciel w klasie, Elżbieta Zubrzycka, wyd. GWP
Dziewczynka, która przestała się uśmiechać, Tibo Gilles, Zau, wyd. GWP
Dziewczęta i chłopcy. Bez lęku, bez uprzedzeń, bez przemocy. Jak sobie radzić z trudnymi uczuciami, dyskryminacją, szykanowaniem i napastliwością e relacjach z równieśnikami i równieśniczkami. Scenariusze lekcji, Anna Wołosik, Ewa Majewska, wyd. Stowarzyszenie w Stronę Dziewcząt
Gwałt na randce, Susan Mufson, Rachel Kranz, wyd. Elma Books
Mężczyźni na rzecz Zmiany, Anna Lipowska – Teutsch (red.), Towarzystwo Interwencji Kryzysowej, Kraków 2006
Ocalić Ofelię, Mary Pipher, wyd. Media Rodzina, Poznań
Podstawy feministycznej terapii rodzin, Lois Breverman (red.), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003
Poniżanie »Nie!«, Dominique de Saint Mars, wyd. Muchomor
Poradniki prawne, raporty i niezbędniki Centrum Praw Kobiet (Jeśli chcesz się rozwieść; Jeśli jesteś ofiarą gwałtu; Jeśli jesteś ofiarą przemocy; Konkubinat i co dalej; Majątek wspólny i jego podział; Rodzice i dzieci; Przed sądem cywilnym i wiele innych.)
Prawa kobiet w kontekście praw człowieka, Charlotte Bunch, Samantha Frost w: Prawa kobiet w dokumentach ONZ, OSKa, Warszawa 1998
Prawo i Płeć, kwartalnik Centrum Praw Kobiet, Warszawa
Prezent dla Przyjaciółki. Poradnik o prawach kobiet, Ewa Stoecker, Agata Teutsch, Fundacja dla Polski, Warszawa 2010
Przeciwdziałanie przemocy i przemocy seksualnej wobec dziewcząt. Poradnik dla nauczycielek i nauczycieli, Beata Stępień, Alina Synakiewicz (red.), Fundacja Feminoteka 2008
Przemoc motywowana uprzedzeniami. Przestępstwa z nienawiści, red. Anna Lipowska – Teutsch. Ewa Ryłko, Towarzystwo Interwencji Kryzysowej, Kraków 2007
Przemoc seksualna w relacjach rówieśniczych. Poradnik dla nauczycieli, Anna Wołosik, Stowarzyszenie “W stronę dziewcząt”
Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi, Judith Lewis Herman, GWP, 2003
Przemoc wobec kobiet w Polsce: aspekty prawnokryminologiczne, Beata Gruszczyńska, Wolters Kluwer Polska, 2007
Rola stereotypów w diagnozowaniu przemocy, Sharon D. Herzberger Niebieska Linia, Numer: 1/2003
Równa szkoła – edukacja wolna od dyskryminacji. Poradnik dla nauczycielek i nauczycieli, Ewa Majewska, Ewa Rutkowska, współpr. Anna Wołosik, Małgorzata Jonczy – Adamska, DWPN, Gliwice 2007
Samoobrona dziewcząt. Naucz się bronić, Sunny Graff, wyd. MUZA, Warszawa 2003
Wychować, wyleczyć, wyzwolić, Anna Lipowska – Teutsch, PARPA, Warszawa 1998
Wychowanie a role płciowe, Dorota Pankowska, GWP 2005
Zły dotyk – »Nie!«, Delphine Sauliere, wyd. Muchomor
Znęcanie się w szkołach. Jak przeciwdziałać znęcaniu? Przewodnik dla nauczycieli, wyd. Kampania Przeciw Homofobii, Warszawa 2008
Filmy fabularne
Chłopaki na bok (Boys on the side), reż. Hernert Ross, USA 1995
Opowieść o trzech kobietach wyruszających w podróż po USA, o różnicach między nimi, wielkiej przyjaźni i miłości. Grają: Whoopi Goldberg, Marie-Louise Parker, Drew Barrymore
Daleka Północ (North Country), reż. Niki Caro, (USA, 2005)
Wyst. Charlize Theron
Dramat oparty na prawdziwych wydarzeniach. Młoda matka na początku lat 70. ucieka od maltretującego ją męża do swojego rodzinnego miasteczka. Jako pierwsza z kobiet w historii rozpoczyna pracę w kopalni. Walczy z molestowaniem seksualnym.
Gdyby ściany mogły mówić I (If These Walls Could Talk),reż. Nancy Savoca, Cher, USA 1996
Trzy nowele rozgrywające się w latach 1952, 1974, 1996 traktujące o problemie aborcji. W filmie zostały pokazane historie trzech kobiet, kobiet żyjących w różnych czasach w innych warunkach. Film z udziałem Demi Moore, Cher i Sissy Spacek.
Gdyby ściany mogły mówić II (If These Walls Could Talk 2), reż. Anne Heche i Jane Anderson, USA 2000
Na film składają się trzy nowele. Każda z nich opowiada o lesbijkach. Akcja pierwszej z nowel rozgrywa się w 1961 roku. Dwie starsze lesbijki mieszkają w swoim wspólnym domu, darząc się ogromną miłością. Niespodziewanie jedna z nich umiera. Kolejna nowela umiejscowiona jest w 1972 roku, czyli w czasach buntów feministycznych oraz dzieci kwiatów. Grupa lesbijek, walcząca o swoje prawa i o tolerancję, sama ma problemy z akceptacją „inności”. Ostatnia nowela rozgrywa się w roku 2000. Tutaj dwie kochające się lesbijki, starają się o dziecko. Występują: Vanessa Redgrave, Sharon Stone, Ellen Degeneres.
Fucking Amal, reż. Lukas Moodysson, Szwecja 1998
Europejski przebój, a zarazem debiut reżyserski Lukasa Moodyssona, twórcy Tylko razem. Rozgrywająca się w Amal – prowincjonalnym miasteczku, jakich pełno w każdym zakątku świata – opowieść o nastoletniej Agnes, która zakochuje się w swojej koleżance z klasy, Elin. Moodysson w bezpretensjonalny, niemalże paradokumentalny sposób ukazuje narodziny miłości.
Kolor Purpury, reż Steven Spilberg, USA 1985
Ekranizacja powieści Alice Walker, afroamerykańskiej pisarki feministycznej. Opowiada historię Celie, jej walkę przeciw seksizmowi i rasizmowi, których bezustannie doświadcza.
Lilia 4 Ever, reż. Lucas Moodysson, Szwecja 2002
Kolejny film szwedzkiego reżysera Lukasa Moodyssona. Lilia ma szesnaście lat. Po wyjeździe matki do USA, Lilia zostaje zupełnie sama. Jej jedynym przyjacielem jest młody Volodja. Oboje mieszkają w miasteczku w byłym Związku Radzieckim. Pewnego dnia Lilija spotyka Andrieja. Chłopak wyrusza do Szwecji i zaprasza ją, by wybrała się tam razem z nim. Dla niej jest to jedyna szansa wyrwania się z prowincji i rozpoczęcia zupełnie nowego życia. Zostaje jednak oszukana i sprzedana do pracy w prostytucji.
Monster, reż. Patty Jenkins, USA 2003
Oparta na autentycznych wydarzeniach historia życia Eileen Wournos (Charlieze Theron). Dziewczyna, która dorastała w patologicznym środowisku, w wieku 13 lat została prostytutką i zaszła w ciążę. Później zarabiała na życie stojąc przy autostradach i obsługując klientów ciężarówek. Film opowiada o 9 miesiącach jej życia na przełomie 1989/90 roku i skupia się na jej lesbijskim związku z młodą dziewczyną – Selby (Christina Ricci). Eileen została skazana na śmierć za zamordowanie 6 klientów, którzy próbowali ją zgwałcić.
Nie czas na łzy, (Boys don’t cry), reż Kimberly Peirce, USA 1999
Film oparty na autentycznej historii, która miała miejsce w 1993 roku w Nebrasce. Brandon Teena został zamordowany z powodu swojego transseksualizmu.
Nie tylko pomarańcze (Oranges Are Not The Only Fruit) – reż. Beeban Kidron, scenariusz Jeanette Winterson, Wielka Brytania, 1990
Historia dziewczyny, która wychowała się w surowym środowisku ewangelicznym i której lesbianizm gorszy jej przybraną matkę oraz innych członków kościoła. Film BBC oparty na wpół biograficznej, pierwszej powieści Jeanette Winterson.
Niezłomne (Iron Jawed Angels), reż. Katja von Garnier, USA 2004
Historia oparta na faktach, której akcja dzieje się na przełomie XIX i XX wieku. “Iron Jawed Angels” to opowieść o Alice Paul, znanej bojowniczce o prawa kobiet. W 1913 roku wraz z Lucy Burns powołuje komitet ds. obrony praw kobiet. Organizacja przewodzi strajkom głodowym, demonstracjom przed Białym Domem i innym akcjom, które mają zwrócić uwagę opinii publicznej i spowodować m.in. uzyskanie przez kobiety prawa głosu w wyborach. Po uchwaleniu w 1920 roku przez amerykański kongres 19 poprawki do Konstytucji przyznającej kobietom prawo głosu Paul nie przestała działać. Wielokrotnie za swoje “akcje protestacyjne” była osadzana w aresztach. Stała się symbolem feminizmu i legendą jeszcze za życia. Zmarła w 1977 roku.
Oskarżeni (The Accussed), reż Jonathan Kaplan, USA 1988
Sarah po kłótni z chłopakiem idzie do baru, gdzie zostaje zaczepiona przez kilku mężczyzn, a następnie brutalnie zgwałcona na oczach wielu świadków. Wraz ambitną adwokat Kathryn Murphy próbują zapobiec uniewinnieniu sprawców
Sekret Margarethe Cammermayer (Serving in Silence), reż Jeff Bleckner, USA, 1995
Margarethe jest specjalistką z wojskowej sekcji medycznej. Po dwudziestu paru latach w może się starać o stopień generalski. Podczas służbowej rozmowy związanej z awansem przyznaje się jednak do bycia lesbijką, a konserwatywna armia nie toleruje “odmieńców”, zwłaszcza jeżeli sami się ujawniają. Margarethe musi, bo tego wymagają przepisy, zostać zwolniona z armii. Zaskarża tą decyzję, stając w obronie siebie, miłości i własnych przekonań.
Siostry Magdalenki (Magdalene sisters), reż. Peter Mullan, Wlk. Brytania 2002
Film “Siostry Magdalenki” Petera Mullana został nakręcony w oparciu o szokującą historię tysięcy odrzuconych przez swoje rodziny i zdanych na łaskę Kościoła katolickiego kobiet. Okrzyknięte “kobietami upadłymi” były zamykane w odosobnieniu. Częstokroć ich jedyną zbrodnią była bieda i sieroctwo. Wiele z nich padło ofiarami gwałtu, wiele było samotnymi matkami lub zostało uznanych przez otoczenie za “zagrożenie moralne”. Przytułki Magdalenek powstały w dziewiętnastowiecznej Irlandii oraz Szkocji jako miejsce przeznaczone dla prostytutek i kobiet upadłych.
Thelma i Louise, reż. Ridley Scott, USA 1991
Dwie przyjaciółki wybierają się na weekend w góry. Thelma (Geena Davis) jest umęczoną przez męża kurą domową. Louise (Susan Sarandon) jest kelnerką ciężko doświadczoną przez los. Podczas jednego z postojów w przydrożnej restauracji Thelmę próbuje zgwałcić miejscowy podrywacz, Louise zabija go broniąc przyjaciółki. Kobiety zmuszone są uciekać do Meksyku mając do dyspozycji siebie, swój spryt i odwagę.
Filmy dokumentalne i edukacyjne
WATCHDOCS. Prawa Człowieka w filmie
Źródłem filmów dokumentalnych m.in. poświęconych sytuacji kobiet, przemocy wobec kobiet, łamaniu praw kobiet jest archiwum festiwalu filmowego WATCHDOCS. Prawa Człowieka w filmie organizowanego przez Helsińską Fundację Praw Człowieka (poza edycja warszawska organizowane są edycje lokalne). Informacje o filmach, których projekcje odbyły się w ramach 15 już edycji festiwalu znaleźć można na stronie festiwalu.
Istnieje możliwość wypożyczenia niektórych filmów na bezpłatne projekcje, choć jest to każdorazowo uzależnione od decyzji właścicieli/ek praw do filmów, producentów (Helsińska Fundacja Praw Człowieka jest tymi warunkami ograniczona). W sprawie szczegółów należy skontaktować się z osobami koordynującymi festiwal z ramienia HFPC.
Polecamy stronę festiwalu filmowemu WATCHDOCS. Prawa Człowieka w filmie.
Zapraszamy też na stronę krakowskiego festiwalu.
Fundacja Autonomia, wraz ze Stowarzyszeniem Kobiet KONSOLA, wydała z kolei filmy edukacyjne wraz z podręcznikami do prowadzenia zajęć (istnieje możliwość wypożyczenia filmów – szczegółowe informacje znajdują się tutaj).
Niebieskoocy (reż. Bertram Ver Haag, czas trwania 54 min., napisy polskie) to zapis warsztatu antyrasistowskiego prowadzonego przez jedną z najbardziej znanych trenerek antydyskryminacyjnych Jane Elliott.
Maska Twardziela. Przemoc, media i kryzys męskości (produkcja Media Education Foundation, czas trwania 84 min., napisy polskie) przedstawia związki między popkulturową symboliką a pojęciem męskiej tożsamości w USA u schyłku XX wieku. Narratorem filmu jest Jackson Katz, była gwiazda futbolu amerykańskiego, edukator antydyskryminacyjny i jeden z pierwszych mężczyzn, który uzyskał specjalizację ze studiów kobiecych
Delikatnie nas zabijają III. Obrazy kobiet w reklamie (produkcja Media Education Foundation, czas trwania 34 min., napisy polskie), pokazuje jak wizerunek płci w reklamie oddziałuje na codzienne życie kobiet. Autorka każe widzom spojrzeć na znane obrazy w inny, bardziej poruszający i zachęcający do działania sposób.
Więcej informacji o projekcie, filmach, podręczniki w wersji PDF i wiele innych materiałów na www.bezuprzedzen.org
W POSZUKIWANIU WARTOŚCIOWYCH MATERIAŁÓW ZAPRASZAMY RÓWNIEŻ NA STRONY INTERNETOWE:
Bez uprzedzeń – portal poświęcony edukacji antydyskryminacyjnej
Dolnośląska strona poświęcona Kampanii 16 dni
Ponton – grupa edukatorów seksualnych
Stowarzyszenie „W stronę dziewcząt”
Towarzystwo Interwencji Kryzysowej
WenDo – samoobrona i asertywność dla kobiet i dziewcząt
Inne:
Materiał CWLG o przemocy ze względu na płeć w miejscu pracy.
Agenda rozwoju po 2015 roku, CWGL.
Wybór przygotowany przez A.Teutsch i M.Serkowską.
AKTUALIZACJA MATERIAŁÓW W PRZYGOTOWANIU.